معرفی هوش تجاری و اهمیت آن برای شرکت ها و سازمان ها

مقدمه

در چشم انداز کسب و کار پر سرعت و مبتنی بر داده های امروزی، رقابتی ماندن و تصمیم گیری آگاهانه بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. اینجاست که هوش تجاری (BI) نقش  اساسی خود را به کسب و کارها دیکته می کند.

هوش تجاری  فقط یک کلمه کلیدی نیست بلکه رویکرد و ابزار قدرتمندی است که به صاحبان کسب‌ و کار توانایی تبدیل داده‌های خام (data) به بینش‌های عملی (insight) را می‌دهد که این امر موجبات تصمیم گیری آگاهانه و مبتنی بر دیتا و در نهایت، موفقیت و رشد در سازمان‌ها را فراهم می آورد.

معرفی هوش تجاری (Business Intelligence)

هوش تجاری که اغلب به اختصار BI نامیده می شود، مجموعه ای جامع از استراتژی ها، فناوری ها و فرآیندهایی است که داده های خام را به اطلاعات معنادار و مفید تبدیل می کند. این ابزارها و بینش های مورد نیاز برای انتخاب آگاهانه، بهینه سازی عملیات و به دست آوردن مزیت رقابتی در صنایع مربوطه را در اختیار صاحبان مشاغل، مدیران اجرایی و تصمیم گیرندگان قرار می دهد.

کارکرد اصلی هوش تجاری جمع آوری، تجزیه و تحلیل و ارائه داده ها به گونه ای است که اطلاعات پیچیده را ساده می کند و روندها، الگوها و فرصت هایی را آشکار می کند که در غیر این صورت ممکن است پنهان خواهند ماند. دلیل این پنهان ماندن، گستردگی دیتاسورس ها، عدم یکپارچگی آن ها، فقدان ساختار مناسب جهت مدیریت داده ها و اطلاعات و … می باشد. مطابق با این کارکرد هوش تجاری، سازمان ها قادر خواهند بود داده ها را به دانش و سپس بینش و بینش حاصله را به تصمیم آگاهانه و عملیات بهینه تبدیل نمایند.

هوش تجاری طیف گسترده ای از فعالیت ها را در بر می گیرد که در ادامه به مهمترین و کلیدی ترین موارد اشاره می شود:

• شناسایی و جمع آوری داده ها:

جمع آوری داده ها از منابع مختلف  نظیر excel، access، دیتابیس های توسعه داده شده با زبان های مختلف  نظیر SQL، Oracle و … در اتصال با پایگاه های داده داخلی، پایگاه های داده خارجی، رسانه های اجتماعی و تقریبا تمامی منابع اطلاعاتی متصور پایه ای ترین و مهمترین فعالیت هوش تجاری می باشد. شایان ذکر است مواردی نظیر شناسایی داده ها و محل تحمیع آن ها، سناریوهای تمیز سازی دیتا (Data cleansing/cleaning) و … جزو فعالیت های این حوزه می باشد.

• یکپارچه سازی داده ها:

ترکیب داده ها از منابع متفاوت برای ایجاد نمای یکپارچه از اطلاعات سازمان.

• تجزیه و تحلیل داده ها:

استفاده از ابزارها و تکنیک های تحلیلی برای بررسی داده ها، شناسایی روندها و استخراج بینش های ارزشمند.

• تجسم داده ها (Data Visualization):

ارائه داده ها در قالب های قابل فهم، مانند نمودارها، نمودارها و داشبوردها، برای تسهیل تصمیم گیری.

• ساخت داشبوردهای مختلف:

ایجاد گزارش‌ها و خلاصه‌هایی که تصویری از شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) و معیارهای مهم ارائه می‌دهند.

• تجزیه و تحلیل پیشگو (Predictive Analysis):

استفاده از داده های تاریخی و مدل های آماری برای پیش بینی و پیش بینی در مورد روندها و نتایج آینده.

ذکر این نکته ضروریست که با پیشرفت های صورت گرفته در ابزارهای مرتبط با هوش تجاری و تسهیل استقرار آن ها در شرکت ها و سازمان ها، در دنیای امروز، استفاده از هوش تجاری دیگر محدود به شرکت های بزرگ محدود نمی شود بلکه برای شرکت های کوچک و متوسط (SMEs) (small and medium-sized enterprises) به همان اندازه در دسترس و ارزشمند است. در واقع، برای شرکت های کوچک و متوسط، هوش تجاری می تواند یک تغییر دهنده بازی باشد، زیرا با امکان دسترسی آنها به بینش ها و مزایای مشابهی که رقبای بزرگتر دارند، زمین بازی را هموار می کند.

دلایل استفاده از هوش تجاری

• فراوانی و پیچیدگی داده:

در عصر دیجیتال، کسب‌وکارها با منابع داده‌ متعددی که هر یک دربردارنده اطلاعات بخشی از فعالیت های شرکت نظیر تعامل با مشتری، تراکنش‌های آنلاین، رسانه‌های اجتماعی، دستگاه‌های IoT و غیره سر و کار دارند و این داده ها اغلب گسترده، متنوع و بدون ساختار هستند. بدون استفاده از هوش تجاری، تجمیع و درک این داده ها مانند جستجوی سوزن در انبار کاه است. ابزارها و فرآیندهای هوش تجاری به کسب و کارها اجازه می دهد تا از قدرت داده ها استفاده کنند و آن ها را به بینش های عملی تبدیل کنند که استراتژی و تصمیم گیری را هدایت می کند.

• مزیت رقابتی:

در بازارهای رقابتی، توانایی تصمیم گیری سریع و آگاهانه می تواند تفاوت بین موفقیت و شکست باشد. هوش تجاری شرکت ها و کسب و کارها را به بینش‌های بی‌درنگ یا نزدیک به زمان واقعی درباره روندهای بازار، رفتار مشتری و فعالیت‌های رقبا مجهز می‌کند. با مسلح شدن به این دانش، صاحبان کسب و کار می توانند به سرعت خود را تطبیق دهند، فرصت ها را غنیمت بشمارند و به تهدیدها پاسخ دهند و در نتیجه مزیت رقابتی به دست آورند.

• تصمیم گیری پیشرفته (Enhanced Decision-Making):

در زمان های گذشته نه چندان دور، صاحبان کسب و کار و مسئولان واحدهای سازمانی برای تصمیم گیری از شهود و انش خود در کسب و کار استفاده می کردندولی با استفاده از هوش تجاری می توان یک رویکرد داده محور برای تصمیم گیری ارائه کرد و مدیران را قادر می سازد تا انتخاب های خود را بر اساس حقایق و شواهد و ترندها و الگوها بنا کنند. این تصمیمات در حوزه های متعددی نظیر بهینه‌سازی لجستیک زنجیره تامین، تنظیم کمپین‌های بازاریابی و یا شناسایی فرصت‌های صرفه‌جویی در هزینه، پایه و اساس تصمیم‌گیری آگاهانه و موثر را فراهم می‌کند.

• مشتری مداری:

رضایت و وفاداری مشتریان در دنیای کسب و کار مشتری محور امروزی بسیار ضروری و حیاتی است.هوش تجاری به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بینش عمیقی در مورد ترجیحات، رفتارها و تجارب نامطلوب مشتری (Customers’ Pain Points) به دست آورند. با درک نیازهای مشتری، کسب و کارها می توانند محصولات و خدمات خود را اصلاح کنند، تجربیات مشتری را بهبود بخشند و روابط پایدار با مشتریان ایجاد کنند.

• کارایی و صرفه جویی در هزینه ها:

هوش تجاری به سازمان ها این امکان را می دهد تا با بررسی الگوهای پنهان در حوزه ها و دوره های زمانی مختلف، ناکارآمدی ها و حوزه هایی را که مصرف منابع بهینه نشده اند را شناسایی کنند. با ساده‌سازی عملیات، کاهش ضایعات و بهینه‌سازی تخصیص منابع، کسب‌وکارها می‌توانند به صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه و کارایی عملیاتی دست یابند.

• مدیریت ریسک:

شناسایی و کاهش ریسک ها یکی از حیاتی ترین جنبه های مدیریت کسب و کار است. هوش تجاری به کسب و کارها کمک می کند تا با تجزیه و تحلیل داده ها و شناسایی الگوها، خطرات احتمالی را پیش بینی کنند. این رویکرد فعالانه، کسب‌وکارها را قادر می‌سازد تا اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند و تأثیر رویدادهای پیش‌بینی نشده را کاهش دهند.

• مقیاس پذیری:

با رشد کسب و کارها، حجم داده هایی که تولید می‌شود نیز افزایش می یابد. سیستم‌های هوش تجاری مقیاس‌پذیر هستند و به سازمان‌ها اجازه می‌دهند تا قابلیت‌های تجزیه و تحلیل داده‌های خود را برای سازگاری با رشد داده تطبیق و گسترش دهند.